बैंकिङ खबर/ नेपाल बीमा प्राधिकरणले दाबी भुक्तानी सम्बन्धमा नयाँ मार्गदर्शन जारी गरेको छ । प्राधिकरणले बीमा दाबी भुक्तानी मार्गदर्शन, २०८१ जारी गरेको हो ।
उक्त मार्गदर्शन अनुसार अब बीमकले जीवन र निर्जीवन तर्फको २ लाखसम्मको दाबी भुक्तानीलाई सानो दाबी मान्नु पर्नेछ । र, सो रकम सम्मको दाबी भुक्तानी कम्पनीले दाबीको विवरण पत्र पाएको १५ दिनभित्र गर्नुपर्ने भएको छ ।
तर, कृषि, पशुपंक्षी तथा जरिबुटि बीमातर्फको भने ५० हजारसम्मको दाबीलाई साने दाबी मान्नुपर्ने उल्लेख छ । अर्थात यस क्षेत्रको ५० हजार रुपैयाँसम्मको दाबी भुक्तानी १५ दिनभित्र गर्नुपर्ने उल्लख मार्गदर्शनमा रहेको छ । बीमकले दाबी भुक्तानी कार्यविधि जारी गर्नुपर्ने छ । र, सो कार्यविधिमा साना दाबी रकम भुक्तानी सम्बन्धी व्यवस्था गर्नुपर्ने छ ।
जीवन बीमा दाबी भुक्तानी
नेपाल बीमा प्राधिकरणले जीवन र निर्जीवन बीमा कम्पनीको बीमा दाबी भुक्तानीमा छुट्टाछुट्टै मार्गदर्शन तय गरेको छ । जीवनबीमातर्फ परिपक्व भएको बीमालेख र मृत्यु दाबी भुक्तानीमा पनि फरक–फरक मार्गदर्शन निर्धारण गरिएको छ । जसमा परिपक्व भएको बीमालेखको दाबी भुक्तानीको हकमा बीमा कम्पनीले बीमालेख परिपक्व भएको मितिले १५ दिनभित्र सक्कल बीमालेख तथा परिचय खुल्ने कागजातहरु लिई भुक्तानी लिन आउन सूचना जारी गर्नुपर्नेछ ।
यसका साथै बीमितले बीमा दाबी भुक्तानीका लागि कागजातहरु पेश गरेमा बीमकले आवश्यक जाँचबुझ गरी निवेदन दर्ता भएको ७ दिनभित्र दाबी भुक्तानी दिनुपर्नेछ । त्यस्तै, मृत्यु दाबी भुक्तानी सम्बन्धमा बीमालेखको अवधि समाप्त हुनु अगावै बीमितको मृत्यु भएमा निजले इच्छाएको व्यक्ति भए र कसैलाई पनि इच्छाएको नभए बीमा ऐनको दफा १२७ को उपदफा ९२० तथा ९३० मा उल्लिखित व्यक्तिहरुमध्ये सबैभन्दा नजिकको हकवाला वा अख्तियारप्राप्त व्यक्तिले त्यस्तो बीमा रकम लिनको लागि विभिन्न विवरणहरु खुलाइइ दाबी भुक्तानीको लागि निवेदन दिनुपर्नेछ ।
जसमा दाबी सम्बन्धी विवरण, बीमितको मृत्यु प्रमाणपत्र, दुर्घटनाबाट बीमितको मृत्यु भएको भए बीमितको मृत्युको कारणका सम्बन्धमा सरकारी चिकित्सकद्वारा गरिएको शव परिक्षणको प्रतिवेदन र सो नभए प्रहरी प्रतिवेदन र बीमितसँगको नाता प्रमाणपत्र पेश गर्नुपर्नेछ ।
बीमितको हकवालाले यी खालको कागजातहरु बुझाएपश्चात् बीमकले आवश्यक छानविन गरी र आवश्यक भए अन्य कुराहरु समेत बुझी त्यस्ता कागजातहरु प्राप्त भएको मितिले १५ दिनभित्र दायित्व निर्धारण गरी दाबी भुक्तानी लिन आउनको लागि निवेदनको नाममा दाबी दाबी फर्छ्यौट पूर्जा जारी गर्नुपर्नेछ ।
उक्त दाबी फर्छ्यौट पूर्जामा निवेदकले सहीछाप गरी प्राप्त भएको मितिले १५ दिनभित्र बीमा कम्पनीले बीमाको दाबी भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । र बीमकले विवरणहरु छानविन गरी दायित्व निर्धारण गर्दा बीमा भुक्तानी गर्नु नपर्ने भएमा सो को कारण खोली त्यसको लिखित जवाफ निवेदकलाई दिनुपर्नेछ । बीमकले निवेदकलाई जानकारी दिदा सो निर्णय उपर चित्त नबुझेमा नेपाल बीमा प्राधिकरणमा उजुरी समेत दिन सकिनेछ ।
निर्जीवन बीमा दाबी भुक्तानी
निर्जीवन बीमाको दाबी भुक्तानीको लागि बीमितले बीमकलाई लिखित रुपमा जानकारी गराएमा वा निवेदन प्राप्त भएमा बीमकले आवश्यक जाँचबुझ प्रारम्भ गर्नुपर्नेछ । बीमा दाबीका सम्बन्धमा सर्भेयर नियुक्त गर्नुपर्ने भएमा तत्काल बीमितको नाम ठेगाना र दाबीको विवरण सहित लिखित रुपमा सर्भेयर नियुक्त गर्नुपर्नेछ । बीमकले सर्भेयर नियुक्त गरेपछि सर्भेयरको नाम, ठेगाना, सम्पर्क समेत बीमितलाँई पत्रमार्फत उपलब्ध गराउनुपर्नेछ । बीमकले सर्भेयर नियुक्त गर्दा प्राधिकरणबाटै सर्भेयर इजाजतपत्र प्राप्त गरी इजाजतपत्र बहाल रहेको व्यक्ति वा संस्थालाई मात्र नियुक्ति गर्नुपर्नेछ ।
सर्भेयरले सर्भे प्रतिवेदन बीमकसमक्ष पेश गरेको साधारणतया २१ दिनभित्र बीमकले दायितव ठहर गरी बीमितलाई निर्जीवन बीमाको दाबी भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । २१ दिनभित्र बीमकले दाबी भुक्तानी गर्न नसकेमा वा गर्नु नपर्ने भएमा सो को कारण सहितको जानकारी र सो विरुद्ध नेपाल बीमा प्राधिकरणमा उजुरु गर्न सकिने व्यवस्थाको बारेमा समेत बीमितलाई लिखित जानकारी गराउनुपर्ने प्राधिकरणले जनाएको छ ।
6680e74b101cd_1719723851
