बैंकिङ खबर/ कर्जाको ब्याजदर एकल बिन्दुमा झरे पनि कर्जाको माग भने बढ्न सकेको छैन । वाणिज्य बैंकहरुको आधार दर(बेस रेट) होर्दा क्रमशः घट्दो क्रममा रहेको छ ।
पछिल्लो १ महिनामै २० वाणिज्य बैंकहरुको औसत आधार दर ०.२१ प्रतिशत विन्दुले घटेको छ । माघ महिनामा वाणिज्य बैंकहरुको औसत आधार दर ६.८१ प्रतिशत रहेको छ । पुसमा बैंकहरुको औसत बेस रेट ७.०२ प्रतिशत थियो । अहिले ३ बैंकको आधार दर ६ प्रतिशतभन्दा मुनि आएको छ ।
बैंकर्स संघका अध्यक्ष सन्तोष कोइराला कर्जाको माग नबढ्नुमा उद्योगी व्यवसायीको आत्मविश्वास कमी आउनु रहेको बताउँछन् । ‘पछिल्लो समय कर्जाको माग केही बढ्न थालेको छ’ उनले भने, ‘विशेषगरी जलविद्युत र पर्यटन क्षेत्रमा माग विस्तारै बढ्दै गएको, अब कर्जा बढ्छ भन्ने अपेक्षा गरौं ।’
बैंकहरूलाई यति बेला खराव कर्जा र अधिक तरलता दुवै व्यवस्थापन गर्न चुनौती देखिएको छ । बैंकहरूमा थुप्रिएर बसेको ७ खर्ब व्यवस्थापन गर्न नसके बैंकहरूमा समस्या आउन सक्ने बैंकरहरू बताउँछन् ।
बैंकहरूले कर्जा बढाउने विभिन्न रणनीतिहरू र उपायहरू अपनाउँछन्, जसले गर्दा उनीहरूको व्यवसायिक विकास र आम्दानी वृद्धि हुन् छ।
कर्जा वृद्धिका लागि बैंकहरूले विभिन्न पक्षमा ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ, जसका आधारमा कर्जा दिने प्रक्रिया सरल, सुरक्षित र आकर्षक बनाउँछन्। तल बैंकहरूले कर्जा बढाउनका लागि अपनाउने प्रमुख उपायहरूका बारेमा चर्चा गरिएको छः
१. ब्याज दरमा लचिलोता र आकर्षक प्रस्ताव
बैंकहरूले आफ्ना ब्याज दरहरूलाई लचिलो बनाउँदै कर्जाको माग बढाउन सक्छन्। ब्याज दरलाई अनुकूल बनाउने र विभिन्न ऋण योजनाहरूको प्रस्ताव गर्नाले ग्राहकलाई आकर्षित गर्न सक्छ। उदाहरणका लागि, दीर्घकालीन कर्जा, सस्तो ब्याज दर, र कर्जा स्वीकृतिमा छिटो प्रक्रिया बैंकको कर्जा बढाउने उपायहरू हुन्। यस्तो गर्नाले ग्राहकहरूको बढ्दो माग पूरा गर्न मद्दत पुग्छ।
२. डिजिटल बैंकिङ सेवाको विस्तार
आजकलका ग्राहकहरू अनलाइन र मोबाइल बैंकिङमा बढी रुचि राख्छन्। बैंकहरूले डिजिटल बैंकिङ सेवाहरूलाई बढावा दिएर कर्जा प्रक्रिया सजिलो र छिटो बनाउन सक्छन्। यसमा अनलाइन आवेदन, मोबाइल एप्लिकेशन मार्फत कर्जा स्वीकृतिको प्रक्रिया, र डिजिटल भुक्तानी सुविधा जस्ता उपायहरू समावेश छन्। यसले ग्राहकको अनुभवलाई सुधार्ने र कर्जाको माग बढाउन सहयोग पुर्याउँछ।
३. सस्तो र सरल कर्जा प्रक्रिया
बैंकहरूले कर्जा प्रक्रिया सरल र सस्तो बनाउनाले कर्जा आवेदन गर्न सहज बनाउँछ। कर्जा प्रक्रिया जटिल र कागजी कार्यवाही कम गर्नु, ग्राहकको आवश्यकतामा आधारित ऋण योजनाहरू प्रस्तुत गर्नु र कम समयमै कर्जा स्वीकृत गर्नाले ग्राहकहरूको आकर्षण बढाउन सक्छ।
त्यस्तै, बैंकहरूले विभिन्न ग्राहक समूहका लागि विशेष कर्जा योजनाहरू ल्याउन सक्छन् जसमा छुट, छिटो प्रक्रिया, र सस्तो ब्याज दरको प्रलोभन हुन्छ।
४. स्मार्ट मार्केटिङ र प्रचार–प्रसार
बैंकहरूले कर्जाको बारेमा जागरूकता फैलाउने, प्रचार गर्ने र आकर्षक योजना प्रस्तुत गर्ने काम गर्नुपर्छ। बिभिन्न मिडिया प्लेटफर्म (जस्तै रेडियो, टेलिभिजन, अनलाइन विज्ञापन) मार्फत कर्जासम्बन्धी सूचना दिने, कर्जा योजनाहरूको फाइदा र सुविधा बारे जनतालाई जानकारी दिने, र प्रचार अभियान चलाउने एक महत्वपूर्ण कदम हो। यसले बैंकको कर्जा मागलाई बढाउन मद्दत पुर्याउँछ।
५. ग्राहक वर्ग र लक्ष्य निर्धारण
बैंकहरूले विशेष ग्राहक वर्गको लागि कर्जा योजना तयार गर्न सक्छन्। उदाहरणका लागि, महिलाहरू, युवा, किसानहरू, व्यवसायी, र साना उद्यमीहरूको लागि छुट र विशेष कर्जा योजनाहरूको प्रस्ताव गर्नाले कर्जा माग बढाउन सक्छ। बैंकहरूले विभिन्न समाजिक वर्गहरूको आवश्यकता र समस्यामा आधारित कर्जा योजनाहरू तयार गरेर ग्राहकहरूको ध्यान आकर्षित गर्न सक्छन्।
६. नयाँ कर्जा उत्पादन र योजनाहरू
बैंकहरूले नयाँ प्रकारका कर्जा उत्पादनहरू र योजनाहरू ल्याएर कर्जा माग बढाउन सक्छन्। यसमा घर कर्जा, शैक्षिक कर्जा, साना व्यवसायका लागि कर्जा, कृषिकर्जा, र हरित कर्जा (सस्तो र वातावरणमैत्री कर्जा) का योजनाहरू समावेश गर्न सकिन्छ। ग्राहकको आवश्यकतामा आधारित कर्जा योजनाहरूको प्रस्तावले विविध ग्राहक वर्गलाई आकर्षित गर्न सक्छ।
७. ऋणको निगरानी र जोखिम व्यवस्थापन
कर्जा वृद्धि गर्दा, बैंकहरूले कर्जाको जोखिम प्रवद्र्धनमा पनि ध्यान दिनुपर्छ। कर्जा दिनुअघि ग्राहकको क्रेडिट स्कोर, आय स्रोत र अन्य आवश्यक विश्लेषण गर्न महत्त्वपूर्ण छ। ऋणको अस्वीकृति र डिफल्टको दर घटाउनको लागि बैंकहरूले ग्राहकहरूको क्षमता अनुसार ऋण प्रदान गर्न र त्यसको निगरानी गर्नुपर्छ। यसरी, बैंकले जोखिमलाई नियन्त्रण गर्दै कर्जा वृद्धि गर्न सक्छ।
८. साझेदारी र साझेदारी योजना
बैंकहरूले अन्य वित्तीय संस्थाहरू, सरकारी निकाय, र सहकारी संस्थासँग साझेदारी गरेर कर्जा वितरणको नेटवर्क विस्तार गर्न सक्छन्। यसले बैंकलाई विभिन्न ग्राहक वर्गसम्म पुग्न र कर्जा वृद्धि गर्नमा मद्दत पुर्याउँछ। उदाहरणका लागि, सरकारले कर्जा दिने योजनाहरू ल्याएमा बैंकहरूले त्यसमा सहभागी भएर कर्जा वितरणमा वृद्धि गर्न सक्छन्।
कर्जा वृद्धि गर्नका लागि बैंकहरूले विभिन्न रणनीतिहरू अपनाउन सक्छन्। आकर्षक ब्याज दरहरू, सरल कर्जा प्रक्रिया, डिजिटल सेवाको विस्तार, ग्राहक वर्गको विश्लेषण, र नयाँ कर्जा योजनाहरूको प्रस्तुतीकरणले कर्जा वृद्धि गर्न महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न सक्छ। यसका साथै, कर्जा जोखिमको उचित व्यवस्थापन र नियमित निगरानीले दीर्घकालिक रूपमा कर्जा वृद्धि गर्नमा मद्दत पुर्याउँछ।
