March 10th, 2023

वित्तीय क्षेत्रलाई संकटतर्फ धकेल्ने काम भइरहेको छः प्रकाशराज शर्मा(भिडियोसहित)

प्रकाशराज शर्मा
अध्यक्ष, लघुवित्त बैंकर्स संघ

वित्तीय साक्षरताको महत्व कति हुन्छ भन्ने अहिले छलङ्ग भएको छ । वित्तीय साक्षरताको अभावकै कारण नेपालको वित्तीय क्षेत्रलाई संकटमा धकेल्ने काम भइरहेको छ । हामी विभिन्न समस्याबाट गुज्रिरहेका छौं । राजनीतिक अस्थिरता छ । अरु-अरुमा समस्या छ । त्यसमा वित्तीय क्षेत्रलाई पनि संकटमा धकेल्ने काम भइरहेको छ ।

त्यसको प्रमुख कारण वित्तीय साक्षरताको कमी हो । कतिपय अवस्थामा नेपालमा वित्तीय सेवा प्रदायक संस्थाहरु के कति छन्, तिनिहरु कहाँबाट नियमन हुन्छ, कहाँबाट सञ्चालित हुन्छ, के कस्तो सेवा दिन्छन् भन्ने कुरा पनि जानकारी नभएको अवस्था छ । विश्वविद्यालय, विद्यालयमा पढ्ने,पढाउनेसँग पनि वित्तीय साक्षरता पुगेको अवस्था छैन ।

निकाय, वित्तीय संस्था, गैर वित्तीय संस्था, एनजिओ, आमा समूह यावतबाट वित्तीय साक्षरता प्रवाह हुन्छ । केहि भयो भने त्यसको दोषारोपण लघुवित्त भन्ने वित्तिकै ‘घ’ वर्गका ६४ वटा लघुवित्त छन्, त्यहिबाट हो भनेर आउँछ ।

नेपालमा रहेका वित्तीय संस्थामध्ये ‘घ’ वर्गको वित्तीय संस्था हो,  जुन ६४ वटा संख्यामा छन् । यो नेपाल राष्ट्र बैंकको नियमन र सुपरीवेक्षणभित्र पर्ने लघुवित्त संस्था हुन् । यो विर्सन हुँदैन । वित्तीय साक्षरताको अझ पनि यसको महत्व छ । अझ पनि यसलाई अगाडि बढाउन आवश्यक छ । यसलाई गाउँ-गाउँमा पुर्‍याउन आवश्यकता छ ।

यसलाई क्याम्पियनको रुपमा पुर्‍याउन आवश्यकता छ । यसलाई स्कूल कलेजमा पुर्‍याउन आवश्यकता छ । कुना काप्चामा पुर्‍याउन आवश्यकता छ । घरघरमा पुर्‍याउन आवश्यकता छ । जबसम्म यसलाई त्यहाँसम्म पुर्‍याउन सक्दैनौं, तबसम्म वित्तीय स्रोतको महत्व,कर्जाको महत्व र यसको सदुपयोगको महत्व, उत्पादन र उत्पादकत्वमा यसको महत्व स्थापित हुन सक्दैन । वित्तीय स्रोतलाई फगत उपभोग्य मानिन्छ तबसम्म हाम्रो समाज, हाम्रो देश त्यहि रहन्छ । त्यसकारण वित्तीय साक्षरताको महत्व धेरै जरुरी छ ।

लघुवित्तप्रतिको अहिलेको भ्रम संयुक्त रुपमा चिर्नुपर्ने आवश्यकता छ । वित्तीय सेवा प्रदायक भनेको मान्छेमा रक्त सञ्चार जस्तै हो । यसमा कुनै समस्या आयो भने बैंक, बीमा, पुँजी बजारमा समस्या देखिन्छ ।

(मिडिया इन्टरनेशनलले काठमाडौंमा आयोजना गरेको ‘बैंकिङ एण्ड फाइनान्सियल डिजिटल एक्स्पो कार्यक्रम’मा लघुवित्त बैंकर्स संघका अध्यक्ष प्रकाशराज शर्माले राख्नुभएको मन्तव्यको सम्पादित अंश)

भिडियो हेर्नुहोस्