July 9th, 2019

‘बैंकका लगानीकर्ता नै चाहान्छन् मर्जर’

लक्ष्मी प्रपन्न निरौला, प्रवक्ता, नेपाल राष्ट्र बैंक

बैंकिङ क्षेत्रका लगानीकर्ताहरुलाई राम्रो प्रतिफल चाहिएको छ । उनीहरु पनि जसरी हुन्छ आफ्नो लगानीको राम्रो रिर्टन नै खोज्छन् । कतिपय बैंकका लागानीकर्ताहरुले अहिले ३/४ प्रतिशत मात्र नाफा लिएका छन् भने कति लगानीकर्ताहरुको लगानी घाटामा गएको छ । जहाँ जसरी भएपनि लगानीकर्ताहरुलाई राम्रो प्रतिफल चाहिएको छ । उनीहरुलाई घट्दो प्रतिफलको सामाना गर्नु वा प्रतिफल १० प्रतिशत मुद्रावृद्धि भन्दा २/३ प्रतिशत प्रतिफलमा प्रिमियम प्राप्त गर्नु भन्ने कुरा महत्वपुर्ण कुरा हुन । त्यसकारण जहिले पनि लगानीकर्ताहरु आफ्नो लगानीको क्यापिटल अनुसार रिटन खोज्छन् । त्यसैले कम्पनी घाटामा गएपनि लगानी अनुसारको रिटन माग्नुहुन् भन्ने कुरा सिद्धान्तबाट नि त्यति मेल खादैन । अङ्क गणितिय हिसावले इन्भेस्मेन्ट र रिटनलाई जोड घटाउ गर्ने गर्दा मिल्दैन ।

एक आर्थिक बर्ष सम्म त लगानीकर्ताले थोरै रिटन वा रिटन नै नलिएर बस्लान् तर सधै त त्यो गदैन । त्यसकारणले गर्दा बैंकिङ क्षेत्रमा मर्जर चाहिएको छ । केन्द्रिय बैंकलाई पनि बैंकिङ क्षेत्रको स्थायित्वको लागि मर्जर चाहिएको छ भने लगानीकर्ताहरुलाई आफ्नो लगानीको राम्रो प्रतिफलका लागि भएपनि मर्जर चाहिएको छ । लगानीकर्ताहरु पनि २/३ प्रतिशत रिटन पाउने अवस्थाबाट मुक्तभइ १२/१३ भन्दा बढी प्रतिफल पाउन चाहन्छन् । त्यसैले अब बैंक संचालकहरु आफै पनि आफ्नो संस्था मर्जर वा प्राप्ती गराउन चाहन्छन् ।

केन्द्रिय बैंक, नेपाल सरकारको स्वार्थ र लगानिकर्ताको स्वार्थ नजिकै छ । किनकि उनिहरु पनि ५ प्रतिशत लिएर बस्न नसक्ने कुरा लागेको छ, केन्द्रिय बैंक र नेपाल सरकारको स्वमर्थ बैंक तथा वित्तीय संस्थाको सुशासन सुढृडिकरण गर्नु पर्छ वित्तीय स्थायित्व कायम गर्न के के उपाय अवलम्बन गर्नु पर्छ भन्ने कुरामा हामी स्पष्ट छौ । त्यसले गर्दा यो फोर्स मर्जर भन्दा पनि स्वत मर्जरको वातावरण बनाउनु पर्छ ।