बैंकिङ खबर/ नेपालमा पछिल्लो समय बैंकिङ क्षेत्रलाई लक्षित गरी विभिन्न भ्रामक सूचना फैलिने क्रम बढ्दै गएको छ । बैंकहरूको ब्याजदर, कर्जा नीति, निक्षेप सुरक्षा लगायतका विषयमा गलत जानकारी दिएर आम जनतालाई त्रसित बनाउने प्रयास भइरहेका छन्। बैंकहरुले निम्न सावधानी अपनाउनुपर्ने देखिन्छ ।
१.आधिकारिक सञ्चार प्रणालीलाई मजबुत बनाउने
बैंकहरूले आफ्नो आधिकारिक वेबसाइट, सामाजिक सञ्जाल (Facebook, Twitter, LinkedIn), मोबाइल एप, एसएमएस, र प्रेस विज्ञप्ति मार्फत सही सूचना निरन्तर सार्वजनिक गर्नुपर्छ।
कुनै पनि भ्रामक सूचना फैलन नदिन, ग्राहकलाई सिधा सूचना प्रवाह गर्ने संयन्त्र बनाउनुपर्छ।
ग्राहकलाई कुनै पनि बैंकसम्बन्धी समाचार वा अफवाह आधिकारिक स्रोतबाट मात्र पुष्टि गर्न आग्रह गर्नुपर्छ।
२.साइबर सुरक्षा प्रवर्द्धन गर्ने
सामाजिक सञ्जालमा भ्रामक सूचना फैलाउने व्यक्तिहरू पहिचान गरी साइबर अपराध ऐनअन्तर्गत कारबाही गर्न पहल गर्नुपर्छ।
बैंकहरूले आफ्ना वेबसाइट र डिजिटल प्लेटफर्महरूमा साइबर सुरक्षालाई मजबुत बनाउनुपर्छ।
बैंकिङ प्रणालीमा फिसिङ, ह्याकिङ वा गलत प्रचारको जोखिम कम गर्न प्रविधिमा लगानी बढाउनु आवश्यक छ।
३.ग्राहकलाई वित्तीय साक्षरता प्रदान गर्ने
बैंकहरूले ग्राहकलाई भ्रामक सूचनाबारे सचेत गराउने अभियान सञ्चालन गर्नुपर्छ।
ग्राहकलाई ‘फेक न्युज’ तथा गलत सूचना पहिचान गर्ने तरिका सिकाउनु आवश्यक छ।
वित्तीय साक्षरता कार्यक्रममार्फत बैंकिङ प्रणाली, ब्याजदर, कर्जा प्रणाली, निक्षेप सुरक्षा जस्ता विषयमा जानकारी गराउनुपर्छ।
४.नियामक निकायहरूसँग सहकार्य गर्ने
नेपाल राष्ट्र बैंक, नेपाल बैंकर्स संघ, डेभलपमेन्ट बैंकर्स एसोसिएसन, लघुवित्त बैंक संघजस्ता संस्थासँग सहकार्य गरी सही सूचना प्रवाह गर्नुपर्छ।
सरकारी निकायहरू (जस्तै, साइबर ब्युरो, गृह मन्त्रालय) सँग मिलेर गलत सूचना फैलाउनेलाई कानुनी कारबाही गर्न पहल गर्नुपर्छ।
५.गलत सूचना ट्र्याक गर्ने र खण्डन गर्ने
बैंकहरूले निगरानी प्रणाली (Monitoring System) प्रयोग गरेर गलत सूचना फैलिएको पत्ता लगाउने उपाय अपनाउनुपर्छ।
गलत सूचनालाई तुरुन्तै आधिकारिक रूपमा खण्डन (Debunk) गर्दै सत्य जानकारी दिनुपर्छ।
गलत जानकारी फैलाउने व्यक्तिहरू वा समूहविरुद्ध आवश्यक कारबाही गर्न कानुनी प्रक्रिया अघि बढाउनुपर्छ।
६.सञ्चार माध्यमसँग सहकार्य गर्ने
बैंकहरूले प्रेस तथा सञ्चारमाध्यमहरूलाई वास्तविक तथ्यहरूको जानकारी गराएर सही समाचार प्रवाह गर्न आग्रह गर्नुपर्छ।
मिडियासँग सहकार्य गरी वित्तीय सूचनाको गलत व्याख्या हुन नदिने प्रयास गर्नुपर्छ।
टेलिभिजन, रेडियो, पत्रपत्रिका, डिजिटल मिडिया आदिको प्रयोग गरी सही जानकारी प्रवाह गर्नुपर्छ।
७.कर्मचारीलाई सही जानकारी दिन र उनीहरूलाई प्रशिक्षित गर्ने
बैंकका कर्मचारीहरूलाई सही जानकारी दिने र भ्रामक सूचनाबारे सचेत बनाउने तालिम प्रदान गर्नुपर्छ।
ग्राहकहरूले कर्मचारीहरूसँग सोधेका प्रश्नहरूको सही उत्तर दिन सक्ने वातावरण बनाउनुपर्छ।
कर्मचारीहरूले अफवाह फैलिन नदिन सक्रिय भूमिका खेल्नुपर्छ।
भ्रामक सूचना बैंकिङ क्षेत्रमा ठूलो जोखिम बन्न सक्छ। यसको न्यूनीकरणका लागि बैंकहरूले आधिकारिक सूचना प्रवाहलाई मजबुत बनाउनुपर्छ, साइबर सुरक्षामा ध्यान दिनुपर्छ, ग्राहक तथा कर्मचारीहरूलाई वित्तीय साक्षरता प्रदान गर्नुपर्छ, नियामक निकायहरूसँग सहकार्य गर्नुपर्छ, सञ्चार माध्यमसँग सहकार्य गर्नुपर्छ, र गलत सूचना फैलाउनेहरूलाई कानुनी कारबाहीको दायरामा ल्याउनुपर्छ।
