उद्धवराज थपलिया
सीइओ, नेपाल फाइनान्स लि.
पछिल्लो समय ‘ग’ वर्गका फाइनान्स कम्पनीहरु पनि मर्जर हुने क्रम बढ्दै गएको छ । फलस्वरुप फाइनान्स कम्पनीहरु घट्दै गएका छन् । अर्कोतर्फ यसरी फाइनान्स कम्पनीहरु मर्जरमा जाँदा उनीहरु बजदुत र अब्बल बन्दै पनि गएका छन् । नेपाल राष्ट्र बैैंकको पूँजी वृद्धिको योजना अघिसम्म मुलुकमा ८८ वटा फाइनान्स कम्पनी थिए । तर हाल आएर २० वटामा झरेकाे छ । यीमध्ये अझै केही मर्जरमा जाने क्रममा छन् ।
मर्जरमा जाने तयारीमा रहेका फाइनान्स कम्पनीमध्ये नेपाल फाईनान्स र ललितपुर फाइनान्स पनि हाे । नेपाल फाइनान्सले ललितपुर फाइनान्सलाई प्राप्ति गर्न विशेष प्रस्ताव हालै पारित गरेको छ । मर्जरपछि नेपाल फाइनान्सले विभिन्न योजनाहरु ल्याउँदैछ । यसरी मर्जरपछि नेपाल फाईनान्स कसरी अगाडी बढ्दैछ भन्ने विषय केन्द्रित रहेर फाइनान्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीइओ)उद्धवराज थपलियासँग बैंकिङ खबरले कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ, सिईओ थपलियासँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंशः
सबै भन्दा ठूलो फाइनान्स कम्पनीको लक्ष्य राखेर ललितपुर फाइनान्स कम्पनीलाई एक्वार गर्न लाग्नुभएको हो ?
अहिले हामी भर्खरै समस्याबाट हटेका छौं । हामीलाई क्याचुअल इन्प्लेसमेन्ट र बिजनेश पनि म्याच गर्नुपर्ने बाध्यता छ । दुबैलाई म्याच गरेर लैजान शुरुवाती चरणमा सञ्चालन गरे जसरी नै हामी लागि परेका छौं । ललितपुर फाइनान्स पनि समस्याबाट जुग्रिएर खासै सुधार गर्न नसकेको फाइनान्स हो । यस फाइनान्सले एक्वारका लागि प्रस्ताव गरेपछि हामीले धेरै चरणमा छलफल गर्यौँ ।
ललितपुर फाइनान्स ललितपुर जिल्लामा एकदम सामरिक महत्व बोकेको फाइनान्स हो । यसले केहि समय असाधैँ राम्रो गरेको थियो । जस्तै दुई, तीन वटा शाखा हुँदा पनि यसले लगभग साढे दुई अरबजति डिपोजिट र दुई अरबजतिको लोन सञ्चालन गरेर बसेको संस्था हो । यसको असाधैँ राम्रो गुडवइल थियो । बीचमा केहि इस्युहरु, संस्थागत सुशासनमा भएका कमीकमजोरीका कारण अप्ठ्यारोमा पर्यो ।
ललितपुर जिल्लाको सामरिक महत्व बोकेको संस्था भएर पनि हामी सँगसँगै जाऊ । राम्रो बनाऊ । ठूलो बनाऊ भन्ने भयो । सोही अनुसार ललितपुरलाई हामीले प्राप्ति गर्न लागेका हौं ।
कार्यविभाजनका बारे के कसरी अघि बढ्ने योजना आएको छ ? कार्यविभाजनमा समस्या त आउँदैन नि ?
संस्थागत रुपमा ललितपुर फाइनान्सलाई प्राप्ति गरिसकेपछि त्यहाँका कर्मचारीहरु नेपाल फाइनान्समा आउनुहन्छ । तर म्यानेजमेन्ट र सञ्चालकमा भने ललितपुर फाइनान्सको प्रतिनिधित्व हुँदैन । नेपाल फाइनान्सको जुन सञ्चालक समिति छ । मर्जरपछि पनि त्यहि नै रहन्छ । ललितपुर फाइनान्सबाट कुनै पनि सञ्चालक प्रतिनिधित्व नगर्ने र व्यवस्थापकले पनि हस्तक्षेप नगर्ने भन्ने सहमति भएकाे छ ।
ललितपुर फाइनान्समा डेपुटी लेवलका स्टाफहरु हुनुहुन्छ । उहाँहरुले खाइपाइ आएको पद, सुविधा घटाउँदैनौं । यस विषयमा दुई वटै संस्थाबीच सहमति पनि भएको छ । संस्थागत पद जुनजुन हो । त्यहि अनुसार हामी समायोजन गर्नेछौं ।
तपाईहरु मर्जरपछि ठूलो फाइनान्स त बन्नुहुन्छ, नेपालकै पहिलो फाइनान्स पनि हो, पछि कतै अरु बैंकमा विलय हुने अवस्था रहला कि नरहला ?
हाम्रा इन्भेष्टरहरु, सञ्चालक समितिहरुबीच जति चरणमा छलफल भएका छन् । छलफलमा संस्थालाई राम्रोसँग अगाडि बढाऔँ । संस्थागत सुधार, सवल वित्तीय संस्थाको रुपमा जाउँ, कतै मर्जरमा नजाउ भन्ने नै छ । यो लगानी कर्ताको इन्ट्रेसको कुरा हो । लगानीकर्ताले भोली के सोच्नुहुन्छ भन्ने हो । अहिलेसम्मको चरणमा उहाँहरुकाे मनासय नेपालको पहिलो फाइनान्स कम्पनी भएकाले पनि राम्रोसँग चलाउनुपर्छ भन्ने नै छ । अहिलेसम्म अन्य बैंकमा मर्जरमा जाने भन्ने छैन ।
मर्जरपछिका रणनीतिहरु के कस्ता छन् ?
हामीलाई सबैभन्दा महत्वपूर्ण च्यालेन्ज भनेको खराब कर्जा नै हो । खराब कर्जाकाे प्रतिशतलाई हामीले धेरै हदसम्म तल झारेका छौं । ललितपुर फाइनान्सलाई प्राप्ति गरिसकेपछि खराब कर्जा अलिकति बढ्छ । त्यसलाई तोकेको सिमाभित्र ल्याउनु नै हाम्रो च्यालेन्जकाे विषय बनेको छ । हाम्रो पहिलो प्राथमिकता नै खराब कर्जालाई सिमाभित्र ल्याउनु हाे ।
हामीले यो आर्थिक वर्ष पाँच वटा शाखा थपेका छौं । आगामी वर्ष थप दश वटा शाखा शाखा विस्तार गर्ने लक्ष्य राखेका छौं । एकिकृत कारोबार भइसकेपछि ललितपुर फाइनान्सको तीन वटा शाखा थपिन्छ । यसपछि १३ वटा शाखा हुन्छ । १३ वटा शाखाबाट हामीले साना–साना विजनेश आउटहरु, लगानीहरु गर्नेछौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले तोकेको प्राथमिकताका क्षेत्र, विपन्न वर्गलाई प्राथमिकतामा राखेर हामीले साना – साना कर्जाहरु दिने र ठूलो बनाउने सोच राखेका छौं ।
हामीले जति पनि शाखाहरु खोलेको छौं । त्यो गाउँउन्मुख अर्थात् गाउँलाई विशेष केन्द्रित गरेका छौं । सिटीमा भन्दा पनि भर्खरै डेभलभ हुन लागेका सिटीहरु, सिटीसँगैको गाउँ, गाउँपालिकाहरुलाई हामीले समेटेका छाैँ । त्यो भनेको हामीले सानो सानो कर्जा दिऊँ भन्ने हाे। ठूलो कर्जा मात्रा दिएर होइन कि सानो सानो कर्जा दिने, डिपोजिटको निक्षेप संकलन गर्ने, विस्तारै अगाडी बढ्ने भन्ने हाे ।
आइटी सेक्टरमा होस्, डिजास्टरी कभरीको प्लानका हिसाबमा किन नहोस् । हामीले तयारी गरेमा छौं । हाल संस्थाले डिजिटल बैंकिङ्ग सम्बन्धी सम्पूर्ण पूर्वाधार तयार पारिसकेको, आइपीएसको शुरुवात गरिसकेको र डेविट कार्ड पनि आगामी असारभित्रै संचालन गरिसक्ने गरी काम गरेका छौं ।
आन्तरिक व्यवस्थापनमा सवलिकरण गर्ने, संचालन जोखिमलाई न्यूनिकरण गर्ने उपायहरु समेत अवलम्वन गरेका छौं ।
अबका दिनहरुमा संस्थाको सम्पतिको गुणस्तरमा वृद्धि गर्दै लैजाने योजना रहेको छ । जसको लागि संयुक्त कारोबार पश्चात् खराब कर्जा असूलीलाई ‘स्पेसल सिकभरी टिम’को गठन गरीने र संस्थाको कर्मठ तथा इमान्दार कर्मचारीहरुलाई विभिन्न समयमा तालिम गोष्ठिको व्यवस्थापन गरी क्षमता अभिवृद्धि गरिँदै लगिएको छ ।
बैंक, विकास बैंक र लघुवित्तको तुलनामा नेपालमा फाइनान्स कम्पनीहरु त्यति आक्रामक हुन सकेको देखिँदैन नि ? के कारणले होला ?
आक्रामक भन्दा पनि लुघुवित्त, फाइनान्स कम्पनीको कस्टुम्बर सेग्मेन्ट नै फरक–फरक छ । कुनै पनि इन्ट्रिलेवलको कस्टुम्बरहरुलाई बैंकिङ सिकाउन फाइनान्सियल कम्पनीहरुको ठूलो महत्व छ । जब हामी राम्रोसँग बैंकिङ सिकाउँछौं । उसको स्थिति राम्रो बन्छ । राम्रो बनिसकेपछि कमर्सियल बैंक, डेभलमेन्ट बैंकहरुले हाम्रो कस्टुम्बर लगिदिन्छन् । किन लगिदिन्छन् भने उनीहरुको कस्ट कम हुन्छ । इन्ट्रि लेभलमा उनीहरु हामीसँगै ठिक हुन्छन् । तर पछि कस्ट कम भएको भन्दै कमर्सियल, डेभलमेन्ट बैंकहरु तिर जान्छन् । त्यसले गर्दा हाम्रो आइडिटि घट्छ ।
नेपालमा कस्टुम्बरलाई राम्रोसँग बैंकिङ सिकाउन फाइनान्स कम्पनीको ठूलो योगदान र भूमिका छ । नेपालका फाइनान्स कम्पनीहरु सस्टेनेवल ग्रोथमा छन् तर आक्रामक रुपमा छैन । हुन सक्दैन । किनकी हाम्रो कस्टुम्बर अहिकति हुने वित्तीकै कमर्सियल र डेभलमेन्ट बैंकले लग्दिहाल्छन् । हामी सस्टेनेवल ग्रोथमा, प्याटेन्टमा गइराखेका छौं । आक्रमक रुपमा हुन सक्दैनौँ ।
नेपाल फाइनान्स अब आफ्नो क्षेत्रभित्र आक्रामक ढंगले अघि बढ्छ त ?
हाम्रो सिमाभित्र, क्षेत्रभित्र रहेर हामी आक्रमक रुपमा जानेछौं । दश वटा शाखा खोल्ने, साना साना कर्जाहरु लैजाने, नयाँ नयाँ योजनाहरु ल्याउने, कर्मचारीहरुको तालिमको व्यवस्था गर्ने योजनामा छौं । समस्याबाट उठेको संस्था हो भन्ने हिसाबले जनमानसमा देखाउनेछौं । साख वृद्धि गर्नेछौं । नियमनकारी निकायलाई पनि संस्था राम्रो बाटोमा गइराखेको छ है भन्ने बनाउने छौं । यसमा संस्थागत सुशासनको पूर्ण पालना भएको छ भन्नेखालको प्रत्याभूती दिनेछौं । हामीले जे जे गर्नुपर्ने हो । त्यो चिजमा हामी आक्रामक रुपमै जान्छौं । हाम्रो लिमिटेशनभित्र रहेर हामी अगाडी बढ्छौं ।
फाइनान्स कम्पनीहरुको डिजिटलाइजेशनको अवस्था के छ ? डिजिटल कारोबारलाई कसरी अगाडि बढाउनुभएको छ ?
डिजिटलाइजेशनको कुरा गर्दा कर्मसियल बैंकहरु जसरी गएका छन् । हामी पनि त्यहि अवस्थामा गएका छौं । कर्मसियल बैंकहरुले डेविट, एटिमएम कार्डहरु धेरै थपेका होलान । तर हामीसँग पनि कमर्सियल बैंककाे जस्तै एम वालेटहरु, एम बैंकिङहरु र इन्टरनेट बैंकिङ सेवाहरु छन् । हामीसँग सबै प्रोडक्टहरु छन् । कनेक्ट आइपीएस, इसीसी, आइएपीसका कामहरु पनि राम्रोसँग भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले आरटिजिएस शुरुवात गरेको छ । त्यो आरटिजिएस पनि फाइनान्स कम्पनीहरु सबैले शुरुवात गरेका छन् । फाइनान्स कम्पनीहरु डिजिटलमा धेरै अगाडि बढेका छन् । तर हामीले सुधार गर्नुपर्ने पनि केहि केहि बाँकी छ ।
अन्त्यमा
हामी पनि सवल संस्थाको रुपमा अगाडी बढ्ने हिसाबले गइ रहेका छौं । मुख्य कुरा हामीले भन्दा पनि पव्लिकले, नियमनकारी निकायले कसरी हेर्नुहुन्छ भन्ने हो । सर्भिस दिने हिसावमा हामी राम्रो दिन्छौं । सोही अनुसार सल्लाह, सुझाव पाइयो भने अझै सुधार गरेर जाने अपेक्षा राखेका छौं ।
