वित्तीय क्षेत्रसम्बन्धी चेतना बढाउने संस्थागत व्यवस्था नभएका कारण नेपालमा वित्तीय साक्षरताको अवस्था कमजोर रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक एवम् अनुसन्धान विभागका प्रमुख नरबहादुर थापाले बताएका छन् । नेपालको १८ प्रतिशत जनसंख्या मात्रै वित्तीय रुपमा साक्षर रहेको वल्र्ड बैंकको सवेक्षणले देखाएको उनले बताए ।
अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा हेर्ने हो भने विभिन्न मुलुकहरुमा वित्तीय साक्षरताको अवस्था १३ प्रतिशतदेखि ७१ प्रतिशतसम्म रहेको छ । सबैभन्दा थोरै जनसंख्या वित्तीय रुपमा साक्षर रहेको मुलुक यमन हो, जहाँ १३ प्रतिशत जनसंख्या मात्रै वित्तीय रुपमा साक्षर रहेको विश्व बैंकको तथ्यांक छ । त्यस्तै, डेनमार्क र स्वीडेनमा विश्वकै सबैभन्दा धेरै ७१ प्रतिशत जनसंख्या वित्तीय रुपमा साक्षर रहेको पाइएको छ । त्यस्तै, छिमेकी मुलुक भारतका २४ प्रतिशत जनता वित्तीय रुपमा साक्षर छन् भने विश्वकै शक्तिशाली मुलुक अमेरिकामा वित्तीय साक्षरता ५७ प्रतिशत जनसंख्यामा छ । आर्थिक सूचकहरुको बारेमा जानकारी भए नभएको आधारमा वित्तीय साक्षरताको मापन गर्ने गरिएको राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक थापाले जानकारी दिए ।
प्रचारप्रसारको अभावमा बैंकिङ चेतनाको विस्तार हुन नसकेको थापाको भनाइ छ । राजनीतिक पार्टीहरुले आमसभा गरेर राजनीतिक मुद्धामा प्रशिक्षण दिएका कारण मुलुकमा राजनीतिक चेतना बढीहरेको बताउँदै उनले बैंकिङ चेतना अभिवृद्धका लागि पनि यसरी नै कार्यक्रमहरु गरिनु आवश्यक रहेको बताए ।
वित्तीय साक्षरता अभिवृद्धि नभएसम्म वित्तीय पहुँचको विस्तार र वित्तीय क्षेत्रको विकास नहुने थापा बताउँछन् । विश्व समुदायसँग आवद्ध हुनका लागि पनि वित्तीय चेतना अभिवृद्ध गर्नु जरुरी रहेको उनको भनाइ छ ।
